[Vnexpress] Tăng chiều cao cho trẻ không chỉ cần có canxi

Nhiều phụ huynh thường chú trọng bổ sung canxi vào chế độ ăn hàng ngày nhằm giúp con tăng chiều cao. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, điều này đúng nhưng chưa đủ. Muốn trẻ hấp thu canxi tốt cần phải có thêm vai trò của vitamin, trong đó phải kể đến vitamin K2 – vi chất giúp gắn canxi vào xương.

99% canxi nằm trong xương và răng, 1% trong máu và các tế bào. Canxi được vận chuyển vào tận xương mới thu được hiệu quả phát triển chiều cao tối đa. Khi canxi được đưa vào trong cơ thể, nếu có vitamin D, cơ thể sẽ tạo ra protein osteocalcin để vận chuyển canxi từ ruột vào máu. Vitamin K2, chủ yếu là MK-7, sẽ hoạt hóa osteocalcin, gắn canxi từ máu vào xương.

Nếu không có vitamin K2, canxi sẽ được đưa đến những nơi không cần thiết. Những bộ phận như xương, răng cần canxi có thể bị thiếu trong khi các bộ phận khác cần rất ít lại thừa. Vitamin K2 còn góp phần ngăn ngừa canxi lắng đọng trên thành mạch, chống vôi hóa mạch máu, giảm nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

MK-7 là yếu tố quan trọng để đạt được sự cân bằng, hạn chế tối đa tác động xấu của canxi. Vitamin này góp phần xây dựng và duy trì xương chắc khỏe, giảm gãy xương. Theo Tiến sĩ Hogne Vik, Giám đốc y tế NattoPharma (Na Uy), vitamin K2 có nhiều dạng, phổ biến là menaquinone-4 (MK-4) và menaquinone-7 (MK-7). Trong đó, MK-7 thể hiện sự tăng lên về hàm lượng vitamin K so với các dạng khác, giúp kích hoạt osteocalcin đưa canxi vào đúng nơi cần đến, tăng lượng colagen trong xương và giảm tuổi thọ của yếu tố hủy xương.

Dược sĩ Vũ Thị Hồng Nhung chia sẻ, MK-7 là vitamin K2 có nguồn gốc từ tự nhiên, có chu kỳ bán hủy dài trong cơ thể, duy trì được tác dụng lâu. Nếu MK-4 có thời gian bán thải (giảm xuống một nửa) là 3-4 giờ thì MK-7 là 72 giờ nên MK-7 có khả năng tiếp xúc với các mô cơ thể lâu hơn và duy trì nồng độ trong máu dài hơn. Chỉ cần dùng MK-7 cho trẻ mỗi ngày 45mcg tương đương với MK-4 45.000mcg.

Để trẻ tăng trưởng chiều cao tối đa, trẻ cần được bổ sung đủ lượng canxi, vitamin D3, MK-7 nhất là trong giai đoạn 1.000 ngày đầu đời và tuổi dậy thì. Hàm lượng vitamin K2 cho trẻ khoảng 45 mcg mỗi ngày. Nhu cầu của canxi thay đổi theo từng lứa tuổi.

Tuy nhiên, không phải cứ đưa canxi vào cơ thể thật nhiều là tốt. Thừa canxi cũng gây hại. Cơ thể không hấp thu được. Thừa canxi dễ khiến bé biếng ăn, mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, lâu dài có thể ảnh hưởng đến tim mạch, tiết niệu, gây hại cho thận. Nếu thiếu canxi, bé dễ bị còi xương, chậm lớn, suy dinh dưỡng, hệ xương yếu và xốp, chậm mọc răng, giảm sức đề kháng, gây ra các bệnh tim mạch. Trẻ thường có biểu hiện ngủ không ngon, hay giật mình, quấy khóc, ra nhiều mồ hôi trộm, rụng tóc… Nguyên nhân chủ yếu do chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, thiếu vitamin D và MK-7.

Hàm lượng vitamin K thấp cũng không tốt cho xương, ảnh hưởng đến sức khỏe xương và tim mạch ở tuổi trưởng thành. Nguyên nhân của sự thiếu hụt vitamin K phổ biến là do xương trẻ ở giai đoạn phát triển, mức độ hoạt hóa osteocalcin cao hơn 8-10 lần so với người lớn. Nếu bổ sung đủ lượng MK-7, trẻ sẽ đạt được khối lượng xương đỉnh. Khối lượng xương đỉnh càng cao thì càng giảm tỷ lệ loãng xương trong cuộc sống sau này.

Có 3 nguồn cung cấp canxi, vitamin D3, MK-7 gồm thức ăn, ánh nắng mặt trời và uống. Nhiều cha mẹ thường quan tâm đến việc uống canxi mà quên nguồn vitamin từ thực phẩm, giúp trẻ dễ hấp thu, nhất là hải sản. Tăng cường bổ sung vitamin có nguồn gốc thiên nhiên từ ăn uống là việc cần thiết.

Cha mẹ nên thường xuyên thay đổi thực phẩm chứa canxi trong bữa ăn như trứng, tôm tép để cả vỏ, cá nhỏ cùng xương, hàu, ghẹ, rong tảo biển, đậu hũ, sữa, pho mát… Mẹ có thể cho trẻ tập ăn dần ăn cá, thịt từ 6 tháng tuổi, từ 7 tháng tuổi trở lên có thể tăng lượng thịt, cá; đổi món với cua, tôm… Phụ huynh có thể tham khảo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia để bổ sung nguồn đạm hợp lý. Chế độ dinh dưỡng cần cân bằng 4 nhóm chất đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Các loại rau như vừng, mộc nhĩ, rau dền cơm, cần tây… cũng góp phần tăng cường sức khỏe xương.

Với trẻ sơ sinh đang bú mẹ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính, bà mẹ nên cải thiện khẩu phần ăn uống với thực phẩm giàu canxi. Cho trẻ nhỏ tắm nắng vào sáng sớm để hấp thu vitamin D, hạn chế tình trạng còi xương.

MK-7 được tạo ra trong quá trình lên men của vi khuẩn, thường có trong đậu nành lên men Nhật Bản (natto), sữa chua, chế phẩm từ sữa, phô mai… Ngoài 3 bữa chính, mẹ có thể cho bé ăn thêm 2 bữa phụ với sữa chua, phô mai (khoảng 500-600ml sữa và các chế phẩm từ sữa). Lượng vitamin K2 có sẵn trong thực phẩm với lượng nhỏ, khó cung cấp đủ 45 mcg mỗi ngày từ chế độ ăn. Phụ huynh có thể bổ sung thêm MK-7 từ các nguồn khác.

Uống bổ sung canxi cần có sự hướng dẫn của bác sĩ, không nên tự uống. Việc tự ý bổ sung canxi cho trẻ mới sinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Dư thừa canxi gây gánh nặng cho gan thận và các cơ quan khác. Cha mẹ nên hỏi rõ bác sĩ liều lượng, thời gian, khi nào trẻ nên ngưng uống để bổ sung từ nguồn thực phẩm.